Enschede. Om de andere zondag liepen we van het huis van opa en oma aan de Kuipersdijk naar het Diekmanstadion. FC Twente speelde thuis en, weer of geen weer, we gingen; mijn vader had toen nog een seizoenskaart, net zoals zijn beste vriend, de vader van mijn beste vriend. Staantribune, Vak E, overdekt, net voor de bocht; koude poten op het kiezelige beton. Vak E was een rustig vak vol oude mannen, en vaders met hun zonen. Blauwbekken dus, geen jas was dik genoeg als je stilstond en het verschil met de samenvattingen op tv was dat het grootste deel van de wedstrijd zich ergens op het middenveld aan werkelijke waarneming onttrok – maar het kon de pret niet drukken. Mijn vriend en ik wisten er alles van en stonden met onze smoelen tegen de spijlen van het hek geklemd commentaar te geven op alle smerige overtredingen van de tegenstander en de verschrikkelijke scheidsrechterlijke dwalingen. Natuurlijk werd de FCT categorisch benadeeld, en Studio Sport ’s avonds gaf ook al een vertekend beeld van de krachtsverhoudingen die wij op het veld hadden gezien.

In die zin verschilden wij, jochies van een jaar of tien, niet veel van de oude mannetjes achter ons in Vak E, behalve dat hun ongenoegen zich vooral richtte op het eigen team. Elke Twentse actie werd hoofdschuddend van commentaar voorzien. Hoe hij dat nou had kunnen doen. Dat ze die-en-die nooit hadden moeten kopen. Dat mooi voetbal niet werkt. Dat werkvoetbal niet mooi genoeg is. Dat die korte corner hoog voor de pot had gemoeten, dat zo’n hoge bal natuurlijk voor de keeper is. Alles. Het was nooit goed. En soms viel er dan toch een doelpunt voor FC Twente.

Het ontketende gejuich – je vergat de kou, je armen naar de hemel, de strot schor, het Diekman kwam los van de grond en zweefde een paar meter boven het maaiveld – eindelijk! De bal was vanaf een meter of dertig in de linkerbovenhoek van het doel gekruld, met het achteloze gemak waar onze favoriete speler van dat moment patent op had. Een schitterende goal. En toch hoorden we in alle extase altijd de oude mannetjes van Vak E achter ons, met hun platte petten, de handen diep in de zakken, stompje stinksigaar tussen de ontevreden hangende lippen.

“Noh, veur ’t zelfde geld geet zo’n bal hoog oaver.”

En ik kan er niks aan doen, maar dat – precies dat – is Twente voor mij.

Opgenomen in het boek Hoe mooi is Twente wel niet van journalist Gijs Eijsink, met nog 62 beschouwingen van écht bekende Twentenaren als Jan Cremer, Herman Finkers, Hennie Kuiper, André Manuel en dergelijke.

We maakten een wandeling, gewoon een eindje het dorp uit, even tussen de kale velden en zilveren bomen door, zilver in het lage zonlicht, niet goud – over het gebarsten asfalt van smalle weggetjes, de sloten nog vol winterwater, het gras dat zich probeert op te richten – in de houtwallen de vers gesnoeide takken van wilgen, de immense kracht die je voelt van de natuur die iets wil, iets móet: leven, onvoorwaardelijk.

We maakten een wandeling, gewoon een klein eindje terug ons leven in, nog niet te ver – mijn moeder, mijn zus en mijn zwager, mijn dame en ik – we genoten van de zon en van de kinderen, die voor ons uit stuiterden en zonder dat ze het wisten voordeden hoe dat moet: leven, onvoorwaardelijk. We liepen en snoven de lentelucht op en lachten soms en veegden dan weer de tranen van onze wangen en sloegen onze jassen open en onze man, vader en opa lachte en huilde mee, snoof de lentelucht op, spreidde zijn machtige armen in de blauwe hemel, de blinkende velden, de zilveren bossen en liet ons, net als nog maar pas geleden en altijd, zien hoe mooi het leven is.

Er zijn, heel af en toe, uren die zich onttrekken aan de tijd. Een houten picknicktafel in de onzekere schaduw van een jonge boom, onze blote armen op het vers geschaafde hout, de zon sprenkelt inmiddels zilver in onze haren. Koffie uit papieren bekers op een rood plastic dienblad, een gesprek. We hebben wat in te halen, reizen soms een eind terug in de tijd – al is het verleden na zo veel jaren bijna even onzeker als de nabije toekomst. Wat kun je meer dan je vastklampen aan deze paar uren, op deze plek, in deze stad? Wat kun je meer dan proberen daarvan de beelden te bewaren, heel terloops – een kleine, trage toevoeging aan die toekomstige zwijgende film? En dan later te kunnen zeggen: kijk, we waren er – zó rijk waren we.

Uit de memoires van Henri Marteau Brise-Vitre (1872 – 1914)

Val uw vrouw niet lastig als u aandrift voelt; laat haar in rust, wanneer uw vleselijke begeerte als een gier boven het echtelijk leven cirkelt, stoor haar niet in haar bezigheden, als u dankbaarheid kent voor haar liefde en toewijding aan uw gezin. Neen, verdrijf de onzalige duisternis des gevleugelden rovers’ slagschaduw op zodanige wijze, dat de hemel van haar huwelijk ongeschonden blijft, en wolkenloos: beter is het aan uw lage behoeften tegemoet te komen langs wegen – ongezien en ongedacht door vrome mensen – die leiden naar de hoogste vervoering via afbeeldingen van het feminiene fysiek in haar ‘natuurlijke’ staat. Betaal desnoods voor het lenigen van de lichamelijke nood, als u meent dat uw gezondheid er van afhangt, maar in Godsnaam – val uw vrouw niet lastig.